اکثر سازمان‌ها و ادارات مختلف نیازمند برنامه‌ریزی خاص برای کنترل هزینه‌ها هستند و در عین حال باید کارایی و بازدهی بالا را حفظ کنند یا حتی به چندین برابر شدن آن‌ها منتهی شوند. با این وجود نیاز به فناوری و کامپیوترهای کارآمد یکی از مشکلات و دغدغه‌های مدیران مجموعه‌های مختلف از جمله مدیران IT (Information Technology) است. رشد روزافزون فناوری اطلاعات موجب ایجاد مشکلاتی در خصوص انتخاب محصولی با معایب کمتر، برطرف کردن نیازهای سازمانی، مصرف برق، متمرکز کردن اطلاعات، مدیریت آسان داده‌ها و کاربران و استفاده بهینه از فضای موجود در محیط کار و چندین مشکل مشابه دیگر است. در این راستا تکنولوژی مجازی سازی دسکتاپ یا Desktop Virtualization به کمک مدیران مشاغل و سازمان‌ها آمده است تا با ویژگی‌های منحصر به فرد و امکانات ویژه برای ادارات و سازمان‌ها مشکلات مذکور را برطرف کند. در این مطلب جوانب مختلف مجازی سازی دسکتاپ مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
مجازی سازی دسکتاپ چیست؟
امروزه در سازمان‌های گوناگون از سیستم‌های کامپیوتری فیزیکی نظیر کامپیوترهای شخصی (Personal Computers or PC) استفاده می‌شود که اکثراً به دلیل داشتن قطعات سخت‌افزاری متعدد دارای حجم و اندازه بزرگی هستند و فضای زیادی را اشغال می‌کنند. این روش هزینه‌های زیاد، مصرف انرژی بالا، عدم امکان مدیریت مؤثر کاربران، امنیت پایین اطلاعات و دردسرهای مشابه زیادی را برای مدیران مشاغل ایجاد می‌کند. در این راستا مجازی سازی دسکتاپ یا Desktop Virtualization که روشی مبتنی بر سرور و نرم افزار است، این مشکلات را برطرف می‌کند.
این تکنولوژی پیشرفته به کاربران کمک می‌کند تا ایستگاه کاری فیزیکی خود را از طریق پروتکل‌های مخصوصی که توسط دستگاه تین کلاینت یا زیرو کلاینت اجرا می‌شود، با یک ایستگاه کاری مجازی جایگزین کنند. برای انجام این کار به پردازش توسط دستگاه فیزیکی نیازی نخواهد بود و در هر جا و مکان می‌توان به سرور اصلی متصل شد تا پردازش‌های کامپیوتری را به آسانی انجام داد. این تکنولوژی که سیستم و کامپیوتر فیزیکی را به کمک فناوری نرم افزاری حذف می‌کند، موجب ایجاد مزایا و منافع بسیاری از جمله کاهش هزینه‌های نگهداری PC و فراهم شدن امکان دورکاری برای کارفرمایان و کارکنان یک مجموعه می‌شود.
دلایل و مزایای استفاده از تکنولوژی مجازی سازی دسکتاپ
استفاده تکنولوژی مجازی سازی یا دسکتاپ مجازی مزایای مهمی برای کاربران و کارکنان یک سازمان یا اداره به همراه می‌آورد که آگاهی از آن‌ها به درک بهتر این تکنولوژی کمک می‌کند و مهمترین آن‌ها شامل مواردی این چنینی است:
- مدیریت آسان داده‌ها توسط مدیر سازمان
- یکپارچه سازی
- متمرکز کردن اطلاعات و داده‌ها
- استفاده کمتر از انرژی برق
- استفاده بهینه از فضای کاری
- امکان دورکاری و انعطاف پذیری
مدیریت آسان داده‌ها توسط مدیر سازمان
در مجازی سازی دسکتاپ تمامی اطلاعات و پردازش‌ها در سرور مرکزی متمرکز و ذخیره می‌شوند. در نتیجه برای مدیریت کاربران تنها باید سرور اصلی را کنترل و مدیریت کرد. به این ترتیب حتی امکان نصب و راه‌اندازی نرم‌افزارهای غیرضروری و غیرمجاز توسط کاربران دسکتاپ‌های مجازی وجود نخواهد داشت. همچنین با این روش حتی می‌توان کاربران و تا هزاران دسکتاپ را به آسانی مدیریت نمود.
افزایش امنیت اطلاعات
یکی از مشکلات اساسی مدیران IT در سازمان‌ها و ادارات مختلف امنیت اطلاعات در کامپیوترهای شخصی مجموعه است. با به‌کارگیری تکنولوژی مجازی سازی دسکتاپ و جایگزین کردن این کامپیوترها توسط دستگاه‌هایی نظیر تین کلاینت و زیرو کلاینت که اطلاعات را تنها در سرور مرکزی ذخیره می‌کنند، امنیت اطلاعات به میزان قابل توجهی افزایش خواهد یافت.
متمرکز کردن اطلاعات و داده‌ها
با توجه به اینکه در دسکتاپ مجازی و شبکه‌های کامپیوتری اطلاعات و پردازش‌ها در سرور اصلی ذخیره می‌شوند و امکان ذخیره سازی در دستگاه‌های تین کلاینت و زیرو کلاینت وجود ندارد، تمامی این داده‌ها در سرور مرکزی متمرکز شده و در این سرور قابل دسترسی هستند. به عبارتی تین کلاینت و زیروکلاینت تنها به منظور نمایش پردازش‌هایی که در سرور مرکزی در حال اجرا هستند، استفاده می‌شوند و با ذخیره اطلاعات در این سرور از پراکندگی داده‌های سازمان جلوگیری خواهند کرد.
صرفه‌جویی در هزینه‌ها
زمانی که کارفرما یا مدیران یک سازمان برای هر کاربر کامپیوتر شخصی یا پی سی جداگانه تهیه می‌کنند، تمامی این کامپیوترها به صورت مجزا هزینه بالایی برای مصرف برق، ارتقاء و نوسازی، تعمیرات و پشتیبانی و حتی هزینه اولیه بالایی را به همراه می‌آورند. در حالی که با بهره‌گیری از مجازی سازی دسکتاپ و جایگزینی کیس‌های کامپیوتری با دستگاه‌هایی مثل تین کلاینت و زیرو کلاینت این هزینه‌های تا بیش از پنجاه درصد کاهش خواهند داشت.
استفاده بهینه از فضای کاری
مشخصاً یکی دیگر از مشکلاتی که مدیران IT با آن روبه‌رو هستند، نیاز به فضای زیاد در محیط کار برای کامپیوترهای شخصی و کیس‌های بزرگ است تا امکان فراهم کردن سیستم برای هر کاربر به صورت جداگانه وجود داشته باشد. با بهره‌گیری از مجازی سازی دسکتاپ، دیگر به این فضای فیزیکی برای راه‌اندازی ایستگاه کاری نخواهد بود. در مقابل این سیستم‌های بزرگ با دستگاه‌هایی مثل زیرو کلاینت که فاقد هر گونه قطعات سخت‌افزاری نظیر پردازنده یا سی پی یو هستند، جایگزین شده و به‌طبع به دلیل اندازه بسیار کوچک به استفاده بهینه از فضای کاری کمک شایانی می‌کنند.
امکان دورکاری و انعطاف پذیری
هر دسکتاپ مجازی به یک سرور مرکزی متصل است و برای افزودن کاربر جدید تنها یک دقیقه زمان کافی خواهد بود. همچنین برای اتصال به سرور و شبکه تنها اینترنت و دستگاه مربوطه لازم است و به این ترتیب تقریباً از هر مکان امکان اتصال وجود دارد. به این ترتیب امکان دورکاری مؤثر فراهم شده است و انعطاف پذیری قابل توجهی در اختیار کارکنان یک مجموعه قرار خواهد گرفت.
البته مزایای مجازی سازی دسکتاپ بسیار گسترده است و تنها در همین موارد خلاصه نمی‌شود، بلکه منافع بیشتری را در اختیار کاربران و مدیران IT قرار می‌دهد که در این گزینه‌ها به آن‌ها اشاره شده است:
- دسترسی و مدیریت امن از طریق راه دور
- به روز رسانی به سیستم عامل بالاتر در مدت زمان کوتاه و سریع
- بک آپ گیری و دسترسی آسان در صورت پیشامد غیرمنتظره
- انعطاف بالا و عدم وابستگی به سخت‌افزارها
- عدم نیاز به خرید سخت‌افزارهای رم، هارد و گرافیک برای مجازی سازی دسکتاپ با زیروکلاینت
- هزینه و زمان کم برای افزودن کاربر جدید
- قابلیت ارتقاء دسکتاپ مجازی کلیه کاربران با تنها ارتقاء سرور مرکزی
- کاهش نیاز به پرسنل متعدد برای پشتیبانی سیستم و دسکتاپ
پروتکل های مجازی سازی دسکتاپ
پروتکل‌های مجازی سازی دسکتاپ پروتکل‌هایی هستند که از طریق آن‌ها ماشین مجازی و سرور مرکزی به منابع سخت‌افزاری نظیر پردازنده، رم و پردازنده متصل می‌شوند. این پروتکل‌ها شامل PCoIP، WoIP و ICA هستند که هر یک امکانات و قابلیت‌های خاصی را در اختیار کاربران قرار می‌دهند.
PCoIP
پروتکل PCoIP یکی از بهترین‌های پروتکل‌های مجازی سازی دسکتاپ است که توسط VMware ایجاد شده است. این نوع پروتکل بیشتر توسط سازمان‌های بزرگ که دارای هدف دراز مدت هستند، مناسب است. از برخی مزایای پروتکل PCoIP می‌توان موارد زیر را خاطر نشان کرد:
- ثبات و پایداری پروتکل در اتصال دسکتاپ مجازی
- سرعت بالا در انجام پردازش‌ها
- امنیت قابل توجه
- مدیریت آسان منابع
- قابلیت استفاده هر کاربر به صورت جداگانه و اختصاصی از طریق یک ویندوز یا ماشین مجازی
- اعمال کمترین بار به پردازنده سرور مرکزی
- وضوح بالای متون و تصاویر توسط این پروتکل
- پشتیبانی توسط بهترین زیروکلاینت‌ها
- کمک به مدیریت آسان کاربران
- عدم وابستگی کامل این پروتکل به سخت‌افزارها به دلیل بهره‌گیری از قابلیت اجرا توسط تکنولوژی نرم‌افزار
WoIP
پروتکل WoIP یا Windows over IP که بر اساس شرکت مایکروسافت طراحی شده است و با نام RDP هم شناخته می‌شود، با محصولات و ویندوز این شرکت سازگاری دارد و به این ترتیب برای اجرای آن به Configuration یا پیکربندی پیچیده‌ای نیاز نخواهد بود. از ویژگی‌ها و مزایای پروتکل WoIP این موارد مهمترین‌ها را در برمی‌گیرند:
- عدم نیاز به زیرساخت‌های پیچیده
- عدم نیاز به سرور مرکزی قدرتمند
- راه‌اندازی و مدیریت آسان
- انعطاف پذیری در خصوص انتخاب مجازی ساز
- صرفه‌جویی در هزینه‌ها با کمک این پروتکل
- سازگار با انواع مجازی سازهای XenServer، Hyper و غیره
- یکی از ساده‌ترین پروتکل‌های تکنولوژی مجازی سازی دسکتاپ
ICA
پروتکل ICA توسط شرکت Citrix طراحی شده است و به این ترتیب به عنوان پروتکل Citrix هم شناخته می‌شود. ICA مخفف Independent Computing Architecture می‌باشد و کمپانی سازنده از آن در XenApp و XenDekstop استفاده کرده است. از ویژگی‌های اصلی پروتکل ICA می‌توان به این گزینه‌ها اشاره نمود:
- پایین بودن پهنای باند
- سرعت پردازش بالا
- توانایی بالا در ارائه تصاویر 4K
- نیاز به پیکربندی خاص و تخصصی
- پشتیبانی توسط بهترین زیروکلاینت‌ها
- گاهی ایجاد هزینه‌های بیشتر نسبت به سایر پروتکل‌ها
- مناسب بودن برای Large Scale
در نهایت هر سه مورد مذکور در خصوص پروتکل‌های مجازی سازی دسکتاپ به عنوان گزینه‌های مناسبی برای سازمان‌ها و ادارات مختلف هستند و مدیر IT باید بر اساس نیازها و کاربری‌های مجموعه بهترین گزینه را انتخاب و راه‌اندازی کند.
تین کلاینت
با پیشرفت روزافزون تکنولوژی و فناوری و در نتیجه تبدیل شدن کامپیوترهای شخصی به یکی از اعضای اصلی هر سازمان، اداره و شرکت، معایب و مشکلات آن‌ها بیشتر از قبل نمایان شد و به این ترتیب دستگاه‌هایی با ساختار بهتر به نام تین کلاینت (Thin Client) طراحی و عرضه شدند. مشکلات کامپیوترهای شخصی یا PC مواردی نظیر بزرگ بودن، ساختار پیچیده، هزینه نگهداری، مصرف برق بالا، امنیت پایین و قطعات سخت‌افزاری متعدد که به تعمیر دشوارتر منتهی می‌شد، به بروز نارضایتی کاربران و مدیران IT نسبت به این دستگاه‌ها منجر شد و بر این اساس کلیه مشکلات مذکور در طراحی تین کلاینت از بین رفتند. در ابتدا این دستگاه تنها با قطعاتی نظیر پردازنده، رم، برد اصلی، کیس و هارد اینترنال بود اما پس از مدتی با افزوده شدن پورت‌های متعدد و هارد دیسک به سیستمی کامل تبدیل شد.
امروزه از تین کلاینت در انواع سازمان‌ها و ادارات در هر دو حالت مبتنی بر سرور برای مجازی سازی دسکتاپ یا حالت مستقل به عنوان کامپیوتر شخصی استفاده می‌شود. این دستگاه سایز و ابعاد بسیار کوچکی دارد که مشکلات کمبود فضا در محیط‌های کاری را برطرف می‌کند و از طرفی به دلیل عدم پشتیبانی از قطعات سخت‌افزاری متعدد از قابلیت عملکرد ۲۴ ساعته و متوالی برخوردار است. همچنین هزینه تعمیر، هزینه خرید اولیه و راه‌اندازی و حتی هزینه مصرف برق آن نسبت به کامپیوترهای شخصی بسیار کمتر است. با مطالعه مقاله تین کلاینت چیست، بیش از پیش به مزایای تین کلاینت و اهمیت خرید آن پی می‌برید.
زیرو کلاینت
مشکلاتی که بعضی کاربران در هنگام استفاده از تین کلاینت‌ها تجربه می‌کردند به تولید زیرو کلاینت منجر شد. زیروکلاینت (Zero Client) در مجازی سازی دسکتاپ به دستگاهی اطلاق می‌شود که با اتصال به سرور مرکزی از طریق پروتکل‌های مجازی ساز پردازش‌های انجام شده در سرور را برای کاربر به نمایش می‌گذارد. در واقع این دستگاه که دارای ابعاد بسیار کوچک و قابل حمل است، در هر جا و مکان به کاربر مجموعه مربوطه کمک می‌کند تا به سرور متصل شود و از این طریق بدون نیاز به کامپیوتر شخصی به کلیه امور و کارهای خود بپردازد.
همچنین اصلی‌ترین تفاوت تین کلاینت و زیرو کلاینت در قابلیت عملکرد مستقل و بدون سرور تین کلاینت است، در حالی که زیروکلاینت‌ها برای انجام پردازش‌ها همیشه به یک سرور اصلی نیاز دارند و به این ترتیب دارای کاربردهای بیشتری در زمینه مجازی سازی دسکتاپ هستند. به طور معمول این دستگاه از یکی از سه پروتکل مجازی ساز مذکور پشتیبانی می‌کند و گاها در بعضی مدل‌های پیشرفته و باکیفیت از هر سه پروتکل هم پشتیبانی خواهد کرد تا کاربر بر اساس نیاز و مصرف خود یکی از آن‌ها را انتخاب کند. این دستگاه در بعضی موارد از تین کلاینت ارزان‌تر است و در عین حال انرژی کمتری مصرف می‌کند. ضمناً در آن از قطعات سخت‌افزاری مثل حافظه ذخیره‌سازی محلی استفاده نشده است که خود به نحوی موجب بهبود امنیت اطلاعات و داده‌های سازمان می‌شود.
برای اطلاعات بیشتر در مورد زیرو کلاینت، بهتر است مقاله زیرو کلاینت چیست را مطالعه نمایید.
بهترین زیرو کلاینت
امروزه با افزایش محبوبیت شبکه‌های کامپیوتری و مجازی سازی دسکتاپ افراد بیشتری به زیروکلاینت‌ها جذب می‌شوند که باعث تولید و طراحی روزافزون نمونه‌های مختلف آن شده است. در این میان تعدادی از مدل‌ها نظیر زیروکلاینت اچ پی (HP) و ویکلودپوینت (VCloudPoint) به عنوان بهترین‌ها معرفی می‌شوند.
نتیجه‌گیری
در نهایت شایان ذکر است که با توجه به افزایش چشمگیر هزینه‌ها و مخارج یک سازمان یا آژانس به خصوص در بخش کامپیوترها و شبکه‌های کامپیوتری مشخصاً استفاده از PC دیگر گزینه مناسبی برای منفعت و استفاده صحیح از منابع نیست، بلکه با کمک مجازی سازی دسکتاپ و دستگاه‌هایی نظیر تین کلاینت و زیروکلاینت می‌توان این هزینه‌ها را تا حدود هفتاد الی هشتاد درصد کاهش داد و مزایای قابل توجه دیگری نظیر سرعت و امنیت بالا را به ارمغان آورد. برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد مجازی سازی دسکتاپ یا خرید تین کلاینت و زیرو کلاینت، می‌توانید با کارشناسان تین سیس تماس حاصل نمایید.
